جهش تولید با دانشگاههای مهارت‌محور ممکن است
دکتر حسین چناری
پژوهشگر و نظریه‌پرداز آموزش
منشور توسعه- شعار سال ۱۴۰۳ یعنی جهش تولید با مشارکت مردم بار دیگر امر مهم بازاندیشی نظام آموزشی را مطرح و در صدر مسائل کشور قرار می‌دهد چرا که تنها با دانشگاه مهارت‌محور می‌توان گام در این مسیر دشوار و طولانی نهاد.
اکنون لازم است دانشگاه به سرعت از مدرک‌محوری به سمت مهارت‌محوری سوق پیدا کند. اصلی‌ترین ماموریت دانشگاههای امروزی مهارت‌محوربودن آنهاست و وقتی دانشگاهها به سمت مهارت‌محوری بروند، کارآفرینی و جهش تولید هم اتفاق خواهد افتاد.
در دنیای امروز، دیگر مدرک‌محوری جایگاه خود را از دست داده و مهارت‌محوری به عنوان رکن اصلی صنعت و تولید مطرح است. دانشگاهها به عنوان مراکز آموزشی اصلی نقش به سزایی در تربیت نیروی انسانی صنایع دارند. کارکنان روح و جان صنعت و تولید هستند و پیشرفت صنایع تا حد زیادی به توانایی و عملکرد کارکنان از مدیران ارشد، تا سطوح کارمندان بستگی دارد.
در این میان این نکته حائز اهمیت است که صنعت و تولید با سرعت در حال طی کردن سطوح پیشرفت خود است و رشد علم و تکنولوژی، صنایع را با خود به سمت جلو می‌برد. صنایع به دلیل ساختار خود، سریعتر و منعطف‌تر از دانشگاهها با تغییرات و رشد علم و تکنولوژی همگام می‌شوند و همین موضوع سبب شده که نیاز به کارکنانی مسلط به دانش روز داشته باشند و البته باید خاطرنشان کرد متاسفانه دانشگاه از صنایع عقب مانده است و توانایی تامین نیروهای دانش‌محور و مهارت‌محور لازم را ندارد.
بنابراین ضروری است هر چه سریعتر دیوار صنعت و دانشگاه برداشته و سیستم آموزشی بر اساس آموزش‌های مادام‌العمر برنامه‌ریزی شود. یعنی مهارت‌محوری به جای مدرک‌پروری.
دانشگاه در این راستا باید تورهای صنعتی را برای دانشجویان خود برگزار کند و یا چندین واحد درسی از رشته‌های تحصیلی خود خصوصاً رشته‌های مهندسی را به بازدید از صنایع، کارخانه‌ها و سازمانهای مرتبط اختصاص دهد. بازدید از خط تولید و آشنایی با شبکه ارتباط با مشتریان، سیستم‌های حمل و نقل، مشاغل سازمانی و شرح وظایف و ساختار صنعت و تولید می‌تواند آینده مبهم در ذهن دانشجویان را شفاف کند تا آنها با دید بازتری نسبت به انتخاب شغل گام بردارند و برای رسیدن و دستیابی به آن تلاش کنند.
از دیگر عوامل اثرگذار هدایت تحقیقات، پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌ها به سمت کاربرد در صنایع است. متاسفانه اکثر تحقیقات و مقالات و خصوصا پایان‌نامه‌ها صرفا برای رزومه با نمره گرفتن استفاده می‌شود و هیچ کارایی در جهت پیشرفت صنعت و تولید ندارد.
این موضوع در حالی است که یک دانشجو در طول مدت تحصیل خود بیش از دهها پژوهش انجام می دهد که اگر این پژوهش‌ها به صورت هدفمند و در راستای نیاز صنعت و تولید انجام شوند، هم تجربه‌ای کارآمد برای دانشجو خواهد بود و هم رشد و گسترش صنایع را به دنبال خواهد داشت.
شکاف بین دانشگاه و صنعت و تولید در واقع شکاف بین دنیای آکادمیک و تئوری و دنیای واقعی است. مسلم است که صنعت و تولید با سرعت به سمت جلو در حرکت هستند و این دانشگاهها و مراکز آموزشی هستند که باید آموزه‌های خود را مطابق با نیاز روز آنها به روزرسانی کنند تا نسلی دانش‌محور و مهارت‌محور برای صنعت و تولید کشور تربیت کنند.
